wtorek, 26 września 2017

Stefan Czarniecki


Stefan Czarnecki, herbu Łodzia. Hetman polny koronny, uwieczniony w hymnie narodowym, jako bohater który uratował Rzeczpospolitą przed Szwedzką inwazją. W czasach zaborów idealizowany na męża stanu, wzór cnót rycerskich i ostatniego sprawiedliwego u początków schyłku świetności Rzeczypospolitej. Był dobrym praktykiem wojennym, efektywnym dowódcą konnicy, wiernym poddanym polskich królów i faktycznie wsławił się tłuczeniem szwedzkiego okupanta. Nie robił jednak tego wszystkiego za darmo, w jego poczynaniach ujawnia się pazerność, zarzucano mu również niepotrzebne ryzykanctwo i brutalne plądrowanie terenów, które przyszło mu chronić.

Stefan Czarniecki urodził się na przełomie XVI i XVII wieku w średniozamożnej rodzinie świętokrzyskiej szlachty. Krzysztof, ojciec Stefana, był stronnikiem króla Zygmunta III Wazy. Wsławił się odwagą w bitwie pod Kircholmem podczas jednej z wojen ze Szwedami, za co otrzymał od królowej i króla dwa starostwa. Mimo pełnienia dwóch urzędów, niewielkie rodowe włości w Czarncy nie wystarczały na należytą naukę i wychowanie jego jedenaściorga potomków. Stefan będąc szóstym z dziesięciu braci nie mógł liczyć na specjalne traktowanie, które zapewnione było dzieciom bogatej magnaterii. 

piątek, 8 września 2017

Maria Ludwika Gonzaga

Ludwika Maria Gonzaga de Nevers

Królowa Rzeczypospolitej Obojga Narodów, żona dwóch Wazów: Władysława IV i Jana II Kazimierza. Urodzona jako księżniczka Mantui, praprawnuczka cesarza Bizancjum i bliska krewna króla Francji Ludwika XIII. Dobre wykształcenie i ambicje pozwoliły jej wpływać na losy Rzeczypospolitej. Niedoceniana i nienawidzona przez polską szlachtę. Niespełniona reformatorka i obrończyni kraju w okresie szwedzkiego potopu.
   
Maria przyszła na świat w 1611 roku w świetnie skoligaconej rodzinie książęcej. Jej ojciec Ludwik Karol Gonzaga szczycił się po mieczu pochodzeniem od księcia Mantui (dzisiejsza prowincja Włoch), zaś po kądzieli miał korzenie w ostatnim Cesarzu Biznacjum (był jego prawnukiem, przynajmniej tak mówi Wikipedia). Matka Marii z kolei była bliską krewną rodu panującego we Francji. Ich związki były na tyle zażyłe, że ojcem chrzestnym Marii został sam Król Ludwik XIII Burbon, mający wtedy zaledwie dziesięć lat. Królowa matka Maria Medycejska, sprawująca za niego rządy w kraju, przyjęła zaszczyt bycia matką chrzestną. Nie dziwi więc fakt, że młoda księżniczka miała wysokie aspiracje i marzyła całe życie o objęciu tronu.