poniedziałek, 8 sierpnia 2016

Rzepka


Legendarna matka dynastii Piastów i żona założyciela tego rodu, Piasta Oracza. Tożsama z szeregiem mitologicznych postaci kobiecych o charakterze chtonicznym, patronujących magii, ziemi i urodzajowi. W wierzeniach jej związek z herosem lub bóstwem o cechach uranicznych pieczętuje prawowitość władzy i jej suwerenność. Związek Rzepki i Piasta zaświadcza również o zdolności dynastii do sprowadzania dobrobytu. Pozycja Rzepki jest przy tym, jak wskazują badacze współcześni, w pełni równorzędna Piastowi. Jej imię oznacza główną roślinę uprawną i obrzędową w czasach spisywania pierwszej wersji legendy. 

Żona Piasta
Obok legendarnego założyciela rodu, w legendzie o powstaniu dynastii Piastów, zawsze stoi jego żona, Rzepka. Historycy często odrzucają zainteresowanie tą postacią, próbując doszukać się w legendach dynastycznych pierwszych Piastów prawdziwych zdarzeń historycznych. Podejście to skutkowało częstym postrzeganiem Rzepki jako wymysłu kronikarza, którym nie warto się zajmować. Tymczasem podanie spisane przez Galla Anonima, jak wykazał profesor Jacek Banaszkiewicz, można potraktować jako mit początku opowiadający o powstaniu dynastii, mający z historią jedynie sens kulturowy. Mit ten zachowuje archetypy i kategorie myślenia, jakimi kierowali się wczesnośredniowieczni ludzie. Analizując w taki sposób legendy dynastyczne, uwidacznia się, że przodkowie plemiennych władców są postaciami magicznymi, mitycznymi, półboskimi. Bez wątpienia taką postacią jest również Rzepka.