Trucicielka - przebiegła i okrutna władczyni, mistrzyni magii, żona Popiela. Wspomniana po raz pierwszy w kronice Mistrza Wincentego Kadłubka. W obawie przed utratą władzy inspiruje swojego męża do popełnienia zbrodni na własnej rodzinie. Podobnie jak jej mąż posiada charakterystykę chtoniczną, jest czarownicą, twórczynią cudownego kielicha którym władca zatruwa swoich krewnych. Archetyp gniewnej i władczej wiedźmy, który przedstawia sobą Trucicielka możemy odnaleźć w wielu mitologiach świata, w tym greckiej i celtyckiej.
O postaci
W polskich legendach dynastycznych u boku króla Popiela napotykamy również jego małżonkę. Dzieli ona z Popielem tragiczny los, a po raz pierwszy jej osoba pojawia się w kronice Mistrza Wincentego Kadłubka. Nie poznajemy jednak jej imienia. Autor używa do opisu bohaterki różnych słów, między innymi nazywa ją trucicielką. Dlatego też w niniejszym tekście, mimo iż w późniejszych relacjach nadawano jej rozmaite imiona, będzie pojawiać się jako Trucicielka.
Tekst,
podobnie do poprzednich skupiony jest na podkreśleniu mitologicznego
charakteru legend dynastycznych. W przypadku Trucicielki jest to
szczególnie trudne, gdyż badacze dotychczas nie zajmowali się jej
osobą. Może to wynikać ze złej sławy kroniki Kadłubka, który
opisując prahistorię Polski, zgodnie z panującymi wówczas w
Europie standardami kronikarskimi, wymyślał niektóre wydarzenia i
postacie aby dodać pradawności i splendoru swojej młodej
ojczyźnie. Abstrahując jednak od tego czy postać ta została
przez niego wymyślona, zapożyczona, czy też istniała w pierwotnej
wersji legendy, można spokojnie stwierdzić, że na stałe wpisała
się w poczet legendarnych postaci funkcjonujących w polskiej
kulturze. Nie mówiąc już o tym, że Trucicielka pasuje do pewnego
mitologicznego archetypu, powszechnego w wielu mitologiach, który
postaramy się uwidocznić.