Mityczny
założyciel dynastii Piastów, rządzących Polską przez pierwsze
kilkaset lat istnienia kraju. Mąż Rzepki, ojciec Siemowita. Piast
jest oraczem, co stawia go w kręgu postaci odpowiedzialnych za
urodzaj, mających w legendach dynastycznych za zadanie sankcjonować
nadnaturalną zdolność dynastii do utrzymania i sprowadzania
dobrobytu. Postać oracza jest związana z gromowym bóstwem nieba,
które sprowadzając wiosenne burze, zapładnia ziemię. Chłop-oracz
pojawia się również w roli założyciela rodu w polskich legendach
herbowych. Badacze zauważają jego silny związek z postacią
Popiela. Związek ten miałby przedstawiać relację w osi świata, w
której Piast byłby władcą górnej części, a Popiel dolnej
części osi.
O
legendach dynastycznych
Polska
jaką znamy, pojawiła się na kartach historii w 966 roku, wraz z
informacją o piastowskim księciu Mieszku, który ochrzcił siebie i
swój dwór, przyjmując chrześcijaństwo i wprowadzając swoją
krainę w krąg kultury rzymskiej. Dotychczasowa tradycja plemienna
musiała ustąpić pod wpływem zwyczajów, które niosła ze sobą
nowa religia. Niewiele z tej tradycji zostało, jednak warto
przyjrzeć się temu, co mamy, czyli legendom dynastycznym pierwszych
Piastów, legendom heraldycznym oraz wierzeniom ludowym.
W historii ludzkości każdy szanujący się ród władców posiadał zbiór opowiadań o swoich przodkach, coś, co sankcjonowało ich władzę w oczach maluczkich, historie, które miały na celu pokazanie, że suweren rozporządzający ziemią, po której stąpa poddany, posiada swoje przywileje dzięki heroicznym czynom jego przodków, tajemniczym mocom czy po prostu z woli bóstw[1]. Wczesnośredniowieczne plemienne struktury społeczne zakładały wręcz, że książę plemienia jest potomkiem bogów[2]. W taki sposób docieramy do polskich baśni, które dziś co najwyżej opowiada się dzieciom. Historii o Piaście i Popielu, Kraku - założycielu Krakowa, Smoku wawelskim i Wandzie, która nie chciała Niemca. Podobnie jest legendami herbowymi opowiadającymi genezy szlacheckich rodzin, mających swe korzenie pośród wczesnośredniowiecznych możnowładców[3]. Wszystkie te opowieści mają w sobie ziarno dawnych przedchrześcijańskich mitów, oczywiście biorąc pod uwagę to, co piszą na ten temat współcześni mediewiści.
